piątek, 7 grudnia 2018

Junia czy Junias(z) ?

Junia albo Junias(z).  W języku greckim 'Iουνιαν' – Iounian lub 'Ιουνια' – Iounia. Istnieją poważne spory i dyskusje dotyczące płci postaci, o której pisze Paweł w Rzymian 16:7 Niektórzy Junię uważają za kobietę, a także za apostoła, a w Kościele prawosławnym jest czczona nawet jako święta.

Ja uważam, że Paweł pisze tutaj o drugim zacnym małżeństwie zaangażowanym w służbę dla Pana Jezusa. Junia była prawdopodobnie żoną Andronika, oboje byli rodakami, współplemieńcami Pawła [być może z tego samego pokolenia Beniamina] i oboje byli znani i szanowani w gronie apostołów.

Utley pisze; "Wczesny manuskrypt napisany na papirusie, PP46 P, a także niektóre tłumaczenia Wulgaty oraz tłumaczenia koptyjskie, jak również greckie teksty, z których korzystał Hieronim, mają brzmienie „Ioulian”, czyli żeńskie. Niektórzy uczeni uważają to za pomyłkę skryby. Mogło to być MĘSKIE lub ŻEŃSKIE imię, o czym decydują akcenty."

Problem z tym wierszem dotyczy dwóch kwestii. Mamy tu problem płci oraz roli Juniasa [Juni] we wspólnocie pierwszych uczniów Jezusa. Problem ten w następujący sposób przedstawia Wikipedia.

Postać wspomniana jest jedynie w jednym miejscu w Biblii, jednak budzi spór z powodu dyskusji o roli kobiet we wczesnym chrześcijaństwie. Werset Rz 16,7 brzmi w tłumaczeniu Biblii Tysiąclecia:

"Pozdrówcie Andronika i Juniasa, moich rodaków i współtowarzyszy więzienia, którzy się wyróżniają między apostołami a którzy przede mną przystali do Chrystusa."

Natomiast w tłumaczeniu Biblii poznańskiej:

"Pozdrówcie Andronika i Junię, moich krewnych i współwięźniów, którzy należą do grona wybitnych apostołów, którzy jeszcze przede mną należeli do Chrystusa."

Pierwsze opcję przekładu wybrali także (uwzględniając ważniejsze polskie przekłady) tłumacze Biblii brzeskiej, Biblii gdańskiej, Biblii warszawsko-praskiej, Przekładu Ekumenicznego oraz Przekładu Nowego Świata, natomiast drugą tłumacze Biblii warszawskiej, Biblii Jakuba Wujka oraz Przekładu Seweryna Kowalskiego. Drugą opcję wybrał także św. Hieronim ze Strydonu – tłumacz Wulgaty.

O Junii jako kobiecie pisali między innymi Orygenes, św. Hieronim, św. Jan Chryzostom oraz Piotr Abelard. O towarzyszu Andronika jako mężczyźnie wspomina po raz pierwszy Idzi Rzymianin, pogląd ten upowszechnił się później wśród teologów różnych wyznań (podzielał go między innymi Marcin Luter, który przetłumaczył imię jako Junias).

Uczeni dowodzą, że w starożytności imię to było wyłącznie imieniem żeńskim. W zachowanym piśmiennictwie greckim nie znajdujemy ani jednego przykładu, gdzie imię to nosiłby mężczyzna.

Dla tłumaczy Nowego Testamentu nie jest też jasne, czy postać była zaliczana do grona apostołów (gr. wysłanników w domyśle Chrystusa). Również tutaj widoczne są różnice pomiędzy przekładami. Niektóre wyraźnie przyznają Junii/Juniasowi oraz Andronikowi tytuł apostoła. Przykładem jest tu tłumaczenie Biblii Poznańskiej:

"Pozdrówcie Andronika i Junię, moich krewnych i współwięźniów, którzy należą do grona wybitnych apostołów, którzy jeszcze przede mną należeli do Chrystusa."

Inne natomiast mówią jedynie o autorytecie [poważaniu, szacunku], jakim wspomniane osoby cieszą się wśród apostołów. Tu przykładem jest przekład Biblii Warszawsko-Praskiej:

"Pozdrówcie Andronika i Juniasa, współrodaków moich, którzy byli w więzieniu razem ze mną. Cieszą się oni wielkim poważaniem u apostołów, a chrześcijaństwo przyjęli jeszcze przede mną."

Do trzeciej grupy należą przekłady, które tłumaczą werset tak, że można go interpretować na oba sposoby. Przykładem jest tu Biblia Tysiąclecia:

"Pozdrówcie Andronika i Juniasa, moich rodaków i współtowarzyszy więzienia, którzy się wyróżniają między apostołami a którzy przede mną przystali do Chrystusa."
Według Barta D. Ehrmana różnice w tych przekładach wynikają stąd, iż część z nich powstała w oparciu o skażony grecki tekst Listu do Rzymian, który w tym miejscu został zmieniony przez kopistę, i jedynie część wydań tekstu greckiego wprowadza korektę wersu. Jednak formę żeńską stosują także przekłady oparte na tekstach zawierających wersję 'Iουνιαν', zawartą w większości wydań krytycznych Nowego Testamentu.


A co Wy myślicie na ten temat ?





Wiersz 16:7 w różnych tłumaczeniach

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz