"Mam nadzieję, że po drodze, kiedy pójdę do Hiszpanii..."
Rzymian 15:24
Michał: "Wiemy doskonale co, czytamy o tym w Dziejach Apostolskich. Paweł owszem, przyjedzie do Rzymu, ale jako więzień, i tutaj zakończy się jego działalność misyjna. "
Wydaje mi się, że jest to poważny błąd. Paweł napisał List do Rzymian ok. 56 r., Do Rzymu dotarł ok. 60 r.,
Z Dziejów Apostolskich dowiadujemy się, że Żydzi nie wnieśli wobec niego oskarżenia, żaden list, ani osoba nie przybyła z Jerozolimy. Tak więc Paweł nie został skazany na śmieć. W tym czasie napisał List do Filemona, Kolosan, Efezjan i Filipian. Około 62 r. został wypuszczony na wolność. W tym czasie napisał 1 List do Tymoteusza i Tytusa.
Dopiero w 66 r. nastały prześladowania chrześcijan przez Nerona i Paweł został po raz drugi aresztowany i stracony w 67 r. Tuż przed śmiercią napisał 2 List do Tymoteusza.
Między 62 i 66 r. Paweł dalej prowadził działalność misyjną. W Liście do Tytusa mówi: "Pozostawiłem cię na Krecie w tym celu...", nie wysłał, a pozostawił, czyli wynika z tego, że razem musieli tam być. Warto zobaczyć sobie https://www.blueletterbible.org/study/paul/timeline.cfm , gdzie fajnie opisują chronologię wydarzeń.
List do Rzymian studium biblijne: To jest interesujące. Jeżeli Paweł miał "okienko" wolności miedzy 62 a 66, to dlaczego nie udał się do Hiszpanii. (?) Przecież bardzo tego pragnął. Czy Kreta była dziewiczym polem pracy, czy Paweł, wbrew swoim zapewnieniom prowadzi pracę, "na cudzym fundamencie"?
Michał: Istnieje przypuszczenie, że Ewangelia Łukasza, a w szczególności Dzieje Apostolskie pierwotnie napisane były jako mowa obronna Pawła przed Neronem - to mogłoby tłumaczyć dlaczego w tym miejscu urywa się historia. Z różnych pism możemy się dowiedzieć, że Paweł po opuszczeniu Rzymu udał się na Kretę, do Trochy i Macedonii. Niektórzy przypuszczają, że wtedy napisał 1 List do Tymoteusza, gdyż w tym liście nie napisał nic o tym, że jest w więzieniu. Jako, że na Krecie dopiero Tytusowi kazał ustanowić tam starszych oznacza, że była to nowa wspólnota, tak więc te zbory powstały z jego (i jego towarzyszy) głoszenia. Czy dotarł do Hiszpanii nie możemy chyba mieć pewności, może już ktoś tam dotarł w czasie jego uwięzienia, w końcu napisał list w 56 r., spędził sporo w więzieniu u Festusa, a później w Rzymie.
Michał: W 1 Liście do Tymoteusza Paweł napisał, że "Gdy wybierałem się do Macedonii, prosiłem cię, żebyś pozostał w Efezie i żebyś pewnym ludziom przykazał, aby nie nauczali inaczej niż my" 1Tm 1:3. W Liście do Tytusa napisał: "Gdy przyślę do ciebie Artemasa albo Tychikusa, staraj się śpiesznie przybyć do mnie do Nikopolis, gdyż tam postanowiłem przezimować." Tyt. 3:12. A Listy te napisał po pobycie w Rzymie.
Michał: Ciekawy tekst dodatkowo czytamy w 1Tm 3:14-15 bw "Piszę do ciebie w nadziei, że rychło przyjdę do ciebie; Gdyby jednak przyjście moje się odwlokło, to masz wiedzieć, jak należy postępować w domu Bożym, który jest Kościołem Boga żywego, filarem i podwaliną prawdy." Tak nie pisze człowiek, który czeka na wyrok w więzieniu.
Wcześniej napisał: "1Tm 1:19-20 "Zachowując wiarę i dobre sumienie, które pewni ludzie odrzucili i stali się rozbitkami w wierze; Do nich należą Himeneusz i Aleksander, których oddałem szatanowi, aby zostali pouczeni, że nie wolno bluźnić.". Tymoteusz był starszym w Efezie, gdzie pozostawil go Paweł, ale na pewno nie w czasie swojego 2 letniego pobytu, bo nic o tym nie mówią Dzieje Apostolskie i później, kiedy przywołał starszych z Ezefu nie było wśród nich Tymoteusza, jednakże sytuacja w tym zborze musiała się bardzo pogorszych, co też Paweł prorokował: "Ja wiem, że po odejściu moim wejdą między was wilki drapieżne, nie oszczędzając trzody" (Dz. 20:29);
Ciekawi są ci dwaj ludzie: Aleksander i Himeneusz.
Paweł spędził w Efezie 2 lata (53-56). W 56 r. już po napisaniu Listu do Rzymian spotkał się ze starszymi z Efezu.
Ciekawe, że o owym Aleksandrze (jeżeli to ten), czytamy w Dziejach Apostolskich: "Z tłumu zaś zgodnie wywlekli na Aleksandra, wypchniętego naprzód przez Judejczyków; Aleksandera zaś, dał znak ręką i chciał się bronić przed ludem. Lecz gdy rozpoznali, że jest Żydem, jeden głos rozległ się (z ust) wszystkich. Krzyczano jak dwie godziny: Wielka jest Artemida efeska!" (Dz. 19:33-34), później pod koniec o Aleksandrze (do Tymoteusza będącego w Efezie) napisał: "Aleksander, kotlarz, wyrządził mi wiele złego; odda mu Pan według uczynków jego; Jego i ty się strzeż; albowiem bardzo się sprzeciwił słowom naszym." (2 Tm 4:14-15).
O Himeneuszu natomiast czytamy: "A pospolitej, pustej mowy unikaj, bo ci, którzy się nią posługują, będą się pogrążali w coraz większą bezbożność, A nauka ich szerzyć się będzie jak zgorzel; do nich należy Hymeneusz i Filetos, Którzy z drogi prawdy zboczyli, powiadając, że zmartwychwstanie już się dokonało, przez co podważają wiarę niektórych." (2 Tm 2:16-18).
Ciekawa jest też wzmianka w 2Tm 4:13: "Płaszcz, który zostawiłem w Troadzie u Karposa, przynieś, gdy przyjdziesz, i księgi, zwłaszcza pergaminy.". Tak więc widzimy, że Paweł na pewno był w Troadzie po wypuszczeniu z więzienia w Rzymie.
List do Rzymian studium biblijne: Paweł przybył do Rzymu jako więzień. Ostatecznie w Rzymie zakończył działalność misyjną. Czy między 62 s 66 kontynuował pracę misyjną? Muszę więcej poczytać na ten temat. Niektórzy piszą, że Paweł dotarł do granic Hiszpanii, ale są to luźne hipotezy. (Klemens Rzymski, List do Koryntian 5:7)
Adam: Tradycja mówi, że Paweł po wypuszczeniu z więzienia w Rzymie udał się właśnie do Hiszpanii (czyli ok. 63 AD), potem zaś wrócił na Kretę, do Macedonii, Troady itp. Co ciekawe, w Hiszpanii też istnieje tradycyjny przekaz, że Paweł tam był i zakładał czy odwiedzał zbory. Miastem, które miał odwiedzić i gdzie się go do dziś wspomina jest Tortosa (dawniej Dordosa) nad rzeką Ebro, która ówcześnie była miastem portowym (teraz linia brzegowa uległa przesunięciu). Klemens Rzymski ok. 100r. A.D. podaje, że Paweł „dotarł aż do krańców zachodu"
Adam: Co do "prowadzenia pracy na cudzym fundamencie" to trzeba wziąć pod uwagę 1) że Paweł pisze w czasie przeszłym. Im później, tym mniej było miejsc, do których ewangelia w jakiś sposób nie dotarła. Paweł chciał odwiedzić Rzym, choć tam już był dobrze ugruntowany kościół [Dz 19,21]. Po 2), ten fragment jest obroną Pawła i jego służby przed zarzutami, które stawiali mu wrogowie w Koryncie i nie należy tego traktować jako ścisłego i niezmiennego sposobu działania. Paweł po prostu przypomina Koryntianom, ze to on pierwszy zwiastował im ewangelię.
List do Rzymian studium biblijne: Bardzo dziekuję za komentarze. Proszę jeszcze napisać dlaczego tak mało o zborze w Rzymie czytamy w listach więziennych oraz w 2 Tymoteusza. A w 2 Tym 4:16 n. czytamy wręcz; "W pierwszej obronie mojej nikogo przy mnie nie było, wszyscy mnie opuścili: niech im to nie będzie policzone; ale Pan stał przy mnie i dodał mi sił, aby przeze mnie dopełnione było zwiastowanie ewangelii, i aby je słyszeli wszyscy poganie; i zostałem wyrwany z paszczy lwiej. Wyrwie mnie Pan ze wszystkiego złego i zachowa dla królestwa swego niebieskiego; jemu niech będzie chwała na wieki wieków. Amen. Pozdrów Pryskę i Akwilę."
Z jakiegoś powodu Pryska i Akwila ponownie musieli opuścić Rzym i udać się prawdopodobnie do Efezu. Czy możecie coś na ten temat więcej napisać?
Adam: Bo nie pisze bloga, tylko zachętę do zborów w Azji. :) Zobacz Flp 4,22. Jeżeli chodzi o 2 Tym to jest ostatni list Pawła, pisany po drugim uwięzieniu, tuż przed śmiercią. Paweł jest samotny i opuszczony, leży zmarźnięty w lochu i marzy o ciepłym płaszczu - jest to zupełnie inna sytuacja niż pierwsze uwięzienie, kiedy mógł przebywać w wynajętym mieszkaniu w Rzymie (rodzaj aresztu domowego) i być swobodnie odwiedzanym przez kogo tylko chciał.
Michał: Zgadzam się Adamem . Trzeba brać pod uwagę też to, że w 66 rozpoczęły się wielkie prześladowania w Rzymie. Wydaje mi się, że wielu wierzących mogło po prostu uciec z Rzymu, a Kościół mógł spotykać się w ukryciu (w katakumbach).
List do Rzymian studium biblijne: Zauważyłem, że w życiorysie Pawła, jaki mamy w Nowym Testamencie jest pewnego rodzaju luka między rokiem 62 a 66. Paweł, w tym czasie, nie pisze już żadnego listu do zboru. Jego listy są osobiste, pisze do Tymoteusza i do Tytusa. Z tych listów wynika, że zaczęto pomijać naukę apostolską, a we wspólnotach zaczęły się rożnego rodzaju problemy co widać np. w końcówce 2 listu do Tymoteusza. Zaczyna się trudny czas dla uczniów Jezusa, pod względem różnic poglądów, postaw niektórych ludzi, starszych zborów i pod względem prześladowań.
Adam: Luk w życiorysie Pawła jest znacznie więcej. Kiedyś układałem chronologię życia Pawła i jest to bardzo trudne. Np. Kiedy czytamy w 2 Kor 11,25 wspomina o trzech katastrofach morskich, i że podczas jednej z nich dzień i noc spędził w morzu. Odruchowo zakładamy, ze chodzi o katastrofę opisaną w Dz 27. Tymczasem nie mogło to być to samo wydarzenie, bo katastrofa opisana w Dz zaszła kilka lat po napisaniu 2 Kor. O tej pierwszej nie mamy żadnego zapisu. Podobnie dz nic nie wspominają o podróży do Arabii (trzy lata!) opisanej przez Pawła w Gal 1,17. Nie wiemy też na pewno, o której podróży do Jerozolimy pisze Paweł w Gal 2,1. Jeśli o tej z Dz 15, to dlaczego nic nie wspomina o liście apostolskim, który był raczej ważny? Dalej - o których w ogóle Galacjan chodzi? Wg. Dziejów Paweł w ogóle nie był w Galacji właściwej. Nie będę tego rozwijał, można sobie poczytać o sporze, który powoduje, że zależnie od przyjętych założeń zupełnie inaczej datuje się list do Galacjan. Nie mamy też pojęcia, kiedy udało się Pawłowi dotrzeć do Ilirii (krainy leżącej na obecnym terenie północnej Albanii i Czarnogóry). Takich czarnych dziur można by mnożyć (ile razy Paweł był w Koryncie? - 2 Kor 13,1-2), co pokazuje nam, że powinniśmy z pokorą podchodzić do tego, co się nam wydaje, ze wiemy.
Mapka ukazująca "czwartą' podróż misyjna apostoła Pawła, którą odbył między pierwszym a drugim pobycie w rzymskim więzieniu. Między 61 a 67 (63-65) rokiem.
Poniżej druga mapka z komentarza MacArthura do Nowego Testamentu.
Stan: Z tą chronologią to trzeba uważać - to są bardziej przypuszczenia niż fakty. Zaś co do podroży Pawła do Hiszpanii: współczesny mu Klemens Rzymski, w swoim Liście do Koryntian pisze, ze Paweł dotarł do zachodnich krańców Imperium, co by oznaczało hiszpańsko-portugalskie wybrzeże Atlantyku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz