Rozdział 4:9-12

"Czy więc to błogosławieństwo odnosi się tylko do obrzezanych, czy też i do nieobrzezanych? Mówimy bowiem: Wiara została poczytana Abrahamowi za sprawiedliwość. W jakich więc okolicznościach została poczytana? Było to po obrzezaniu czy przed obrzezaniem? Nie po obrzezaniu, lecz przed obrzezaniem.  I otrzymał znak obrzezania jako pieczęć usprawiedliwienia z wiary, którą miał przed obrzezaniem, aby był ojcem wszystkich wierzących nieobrzezanych i aby im to zostało poczytane za sprawiedliwość,  i aby był ojcem obrzezanych, którzy nie tylko są obrzezani, ale też wstępują w ślady wiary ojca naszego Abrahama z czasów przed obrzezaniem."


List do Rzymian jak na razie jest listem do Hebrajczyków. Apostoł dyskutuje z Judejczykami. Jest to typowy Midrasz, czyli komentarz do fragmentów Tory. Paweł nie prowadzi ekumenicznego dialogu z Żydami. Nie pisze, że są na dobrej drodze, nie utwierdza ich w błędzie . Z Dziejów Apostolskich dowiadujemy się, że Żydzi szczerze nienawidzili Pawła. Myślę, że w Rzymie nie byli wyjątkiem. Ciekawe jaki stosunek do Pawła mają współcześni Żydzi, szczególnie ortodoksyjni?

W kolejnym naszym rozważaniu mamy tekst ponownie o obrzezaniu. Obrzezanie było pieczęcią przymierza jakie Pan Bóg zawarł z Abrahamem. Kiedy Abraham uwierzył i zostało to mu przypisane za sprawiedliwość, Abraham nie był obrzezany, tak naprawdę Abraham nie był jeszcze Żydem. Można powiedzieć, że był poganinem. Nie był obrzezany i nie znał Prawa Mojżeszowego, a mimo to został uznany za sprawiedliwego przed Bogiem.

W Księdze Rodzaju 26:4,5 mamy zapisaną informację, że Abraham przestrzegał Prawa, zachowywał przykazania i przepisy. „Rozmnożę potomstwo twoje jak gwiazdy na niebie i dam potomstwu twemu wszystkie te kraje, a wszystkie narody ziemi będą błogosławione przez potomstwo twoje,  dlatego że Abraham był posłuszny głosowi mojemu i strzegł tego, co mu poleciłem, przykazań moich, przepisów moich i praw moich.”

W tym tekście mamy słowo ‘prawo’, w Biblii hebrajskiej ‘torah’. A więc 'torah'  to szersze pojęcie niż Zakon, Prawo Mojżeszowe.  Zastanawiamy się jakie to było prawo. Adam gdy zgrzeszył "poznał dobro i zło", znał jakieś 'torah' i wiedział co podoba się Bogu. Kiedy Abraham ukrył przed Abimelechem fakt, że Sara jest jego żoną. Kiedy Pan nawiedził we śnie Abimelecha, ten zwrócił się do Abrahama;  "Cóżeś nam uczynił? I cóż ci zawiniłem, żeś ściągnął na mnie i na moje królestwo wielki grzech? Używa słowa grzech, a grzech jest rozpoznany gdy jest prawo.

Jednym z przepisów prawa jakie Pan Bóg objawił Abrahamowi było obrzezanie. Cały siedemnasty rozdział Księgi Rodzaju to opis obrzezania Abrahama, Ismaela i wszystkich mężczyzn w domu Abrahama.

"I ustanowię przymierze moje między mną a tobą i potomkami twoimi po tobie według pokoleń ich jako przymierze wieczne, abym był Bogiem twoim i potomstwa twego po tobie.  Ziemię, na której przebywasz jako przychodzień, całą ziemię kanaanejską dam tobie i potomstwu twemu po tobie na wieczne posiadanie i będę Bogiem ich.  Nadto rzekł Bóg do Abrahama: Ty zaś, a po tobie wszystkie pokolenia, dochowujcie przymierza mego.  A to jest przymierze moje, przymierze między mną a wami i potomstwem twoim po tobie, którego macie dochować: obrzezany zostanie u was każdy mężczyzna. (…)  Wtedy Abraham wziął syna swego Ismaela i wszystkich urodzonych w swym domu, i wszystkich nabytych za pieniądze, wszystkich mężczyzn wśród swych domowników i obrzezał napletki ich tego samego dnia, jak mu nakazał Bóg.  A miał Abraham dziewięćdziesiąt dziewięć lat, gdy obrzezano jego napletek.  Ismael zaś, syn jego, miał trzynaście lat, gdy obrzezano jego napletek.  Tego samego dnia zostali obrzezani Abraham i jego syn Ismael.” Rodzaju 17:7-10; 23-26

"Znak obrzezania natomiast otrzymał jako pieczęć usprawiedliwienia z wiary, kiedy nie był jeszcze obrzezany. W ten sposób stał się ojcem wszystkich, którzy chociaż nie są obrzezani - wierzą, ażeby otrzymać usprawiedliwienie."  NT edycja św. Pawła

Usprawiedliwienie z wiary Abrahama miało miejsce co najmniej trzynaście lat przed ustanowieniem obrzezania. O obrzezaniu napisałem we wcześniejszych rozważaniach do rozdziału 2:25-27, w których podkreśliłem wagę wewnętrznego obrzezania serca. Tak jak obrzezanie Abrahama było znakiem, pieczęcią przemierza w ST, tak obrzezanie serca i pieczęć Ducha Świętego we wnętrzu wierzącego są znakiem przymierza NT. Jednak usprawiedliwienie, wymazanie, zasłonięcie naszych osobistych grzechów, przebaczenie, widzimy, że miało i ma miejsce na początku nowej, właściwej drogi.

Temat obrzezania był trudnym, problematycznym i konfliktogennym tematem dla wierzących uczniów Pana Jezusa. Byli bracia Judejczycy, którzy z gorliwości chcieli obrzezywać braci z pogan. W liście do Filipian 3:2, Paweł ostrzega; "strzeżcie się przesady w obrzezywaniu [strzeżcie się obrzezywaczy]." Zresztą sam apostoł Paweł miał pewną trudność z praktykowaniem obrzezania.

Pisząc list do zboru w Galatach ostro występuje przeciwko obrzezywaczom; "Oto ja, Paweł, powiadam wam: Jeśli się dacie obrzezać, Chrystus wam nic nie pomoże.  A oświadczam raz jeszcze każdemu człowiekowi, który daje się obrzezać, że powinien cały zakon wypełnić.  Odłączyliście się od Chrystusa wy, którzy w zakonie szukacie usprawiedliwienia; wypadliście z łaski." (...) "Ci wszyscy, którzy chcą się podobać od strony cielesnej, zmuszają was do obrzezania, byle tylko nie cierpieć prześladowania dla krzyża Chrystusowego.  Bo nawet ci, którzy poddają się obrzezaniu, sami zakonu nie przestrzegają, ale chcą, abyście wy się obrzezywali, by mogli z ciała waszego się chlubić". Galacjan 5:1-4; 6:12,13

Tymczasem sam Paweł obrzezał Tymoteusza ze względu na Żydów; "A był tam pewien uczeń, imieniem Tymoteusz, syn Żydówki, która była wierząca, i ojca Greka.  Bracia z Listry i Ikonium wystawili mu dobre świadectwo.  Paweł chciał, aby ten udał się z nim w drogę, toteż wziąwszy go, obrzezał ze względu na Żydów, którzy mieszkali w owych okolicach; wszyscy bowiem wiedzieli, że jego ojciec był Grekiem."  Dzieje 16:2,3

Później widzimy Pawła i innych wierzących z Jerozolimie w trudnej, dwuznacznej  sytuacji, która dotyczyła również obrzezania; " A gdy przybyliśmy do Jerozolimy, bracia przyjęli nas radośnie.  Nazajutrz zaś poszedł Paweł z nami do Jakuba, a gdy przybyli wszyscy starsi,  pozdrowiwszy ich, wyłożył im szczegółowo, czego Bóg dokonał wśród pogan przez jego służbę. A oni, gdy to usłyszeli, chwalili Boga i powiedzieli mu: Widzisz, bracie, ile to jest tysięcy Żydów, którzy uwierzyli, a wszyscy gorliwie trzymają się zakonu;  o tobie jednak powiedziano im, że wszystkich Żydów, którzy żyją między poganami, nauczasz odstępstwa od Mojżesza, mówiąc, żeby nie obrzezywali dzieci ani też nie zachowywali zwyczajów.  Co tu robić? Z pewnością usłyszą, że przyszedłeś.  Zrób więc to, co ci mówimy: Jest między nami czterech mężów, którzy uczynili ślub;  weź ich, poddaj się wraz z nimi oczyszczeniu i pokryj za nich koszty, aby mogli ostrzyc głowy; wtedy wszyscy poznają, że to, co im o tobie powiedziano, nie odpowiada prawdzie, lecz że i ty sam przestrzegasz zakonu."  Dzieje Apostolskie 21:17-24

Na koniec przypomnijmy sobie słowa Pawła na temat obrzezania, które już rozważaliśmy; "Albowiem nie ten jest Żydem, który jest nim na zewnątrz, i nie to jest obrzezanie, które jest widoczne na ciele,  ale ten jest Żydem, który jest nim wewnętrznie, i to jest obrzezanie, które jest obrzezaniem serca, w duchu, a nie według litery; taki ma chwałę nie u ludzi, lecz u Boga." Rzymian 2:28,29